خلیج همیشه فارس

           خلیج فارس پیشرفتگی آب در سرزمینی است که تا محور 1000 کیلومتر (از شط العرب تا تنگه هرمز )ادامه دارد .مدخل آن در تنگه ی هرمز حدود 85 کیلومتر و بخش پایانی آن در راس خلیج فارس حدود 320 کیلومتر است . ٍبیش ترین عرض آن نیز 325 کیلومتر است .مساحت خلیج 226 هزار کیلومتر مربع و زرفای متوسط آن 35 متر ثبت شده است که در پاره ای نقاط به 90 تا 100 متر نیز می رسد .بنابراین ، بر خلاف دریای سرخ که در غرب جزیره العرب واقع است و دریای کم عمقی به شمار می آید ،خلیج فارس در منطقه ای فرورفته است که در جنوب آن ، فلاتی لم یزرع و به نام ربع الخالی و در شمال آن فلات دیگری با نمایی از کوهپایه های زاگرس قرار گرفته است .پزوهش های زمین شناسان  نشان داده است که این خلیج ، چندین خلیج فرعی دارد و در دوره ی سوم زمین شناسی به وجود آمده است که روزگاری برخی از جزیره های آن آتشفشانی بوده اند

     نام خلیج فارس در اسناد و مدارک

          در طول تاریخ همواره خلیج فارس هویت و نام خویش را حفظ کرده است و نویسندگان ، مورخان ،جغرافیدانان و نقشه برداران مشهور جهان ، از این منطقه ی جغرافیایی نام خلیج فارس یاد کرده اند .بررسی مختصر نوشته ها و دیگر اسنادی که از مورخان ، و جغرافیدانان و نقشه برداران یونانی ، رومی و مسلمان به جا مانده اند ، بیانگر اهمیت تاریخی این نام است .

بررسی اسناد تاریخی نشان می دهد که نام خلیج فارس ، از زمان حکمرانان سومری بین النهرین در هزاره ی سوم پیش از میلاد مسیح ، برای این منطقه به کار برده می شده است . نام خلیج فارس در نقشه ی جهانی ، "هیکاتیئوس " (قرن پنجم پیش از میلاد )آورده شده  و در سه نسخه گوناگون آلمانی ،فرانسوی و انگلیسی موجود است .نقشه جهانی "هرودت " نیز که به زبان انگلیسی و آلمانی به چاپ رسیده است ، موید قدمت نام خلیج فارس است .

          در کهن ترین نام گذاری ها ، دریای جنوبی ایران را "نارمرتو" به معنای رود تلخ  نامیده اند ،اما پس از مهاجرت آریایی ها و حرکت آنها به جنوب کشور ،قوم ایرانی پارس که حکمرانی خود را بر منطقه آغاز کرد ، نام خود را به خلیج مزبور داد و از آن زمان ، خلیج فارس در جهان نام آور شد .

          توماس بانیستر در سفر پنجمش به ایران در سال 1559 ، از خلیج فارس با نام "سینوس پرسیکوس " که بین ایران و سرزمین اعراب قرار گرفته است ، نام می برد . این ترجمه ی لاتین خلیج فارس ، در بسیاری از نقشه های قرون شانزدهم و هفدهم مورد استفاده قرار می گرفت.

استرابو معروف به پدر علم جغرافیا (مقارن با میلاد مسیح ) و بسیاری از مورخان یونانی ، اسم های چهار دریا به نام های خلیج روم (مدیترانه امروز )،خلیج عربی (دریای سرخ امروز )،خلیج فارس و دریای خزر را درآثار خود ذکر کرده اند .

        در کتاب "حدود العالم " که یک هزار سال پیش تالیف شده و قدیمی ترین کتاب موجود در دانش جغرافیا به زبان فارسی به شمار می رود ، در خصوص این خلیج آمده است :"خلیج فارس از حد پارس برگیرد ،با پهنای اندک تا به حدود سند "

                             نقل از مجله آموزش جغرافیا